Xuýt xoa món gỏi sá sùng – “vàng ròng” hiếm có nơi biển Minh Châu, Quảng Ninh

Sá sùng khi làm mồi câu vừa thơm ngon, dai bền lại còn hút cá. Từ thời xa xưa, dân thuyền chài đã biết sử dụng sá sùng để làm mồi câu, cái tên “con mồi” cũng xuất phát từ đó. 

Theo Toquoc.vn, sá sùng từ lâu đã nức tiếng là đặc sản thượng hạng, được mọi người ví von là “vàng ròng” và là đặc sản trong các loại đặc sản ở Quảng Ninh. Nhiều thực khách sành ăn đã quá quen thuộc với nhiều món ăn từ sá sùng như: Sá sùng nấu lá lốt, sá sùng xào, sá sùng khô nướng uống bia…

Tuy nhiên, có một món ăn từ sá sùng mà ít người biết tới, đó chính là gỏi sá sùng.

Hành trình đi săn “vàng trong cát”

Sá sùng còn có tên gọi khác là trùng biển hoặc là sâu cát. Loại đặc sản này thường có nhiều ở Quảng Ninh và các địa phương khác như: Hải Phòng, Cần Giờ (TP HCM), Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu)… Sá sùng thường sống dưới hang sâu, dài từ 10-15cm và có màu nâu đỏ, trên mình có những sợi vân nhỏ li ti. Tại Quảng Ninh, sá sùng có nhiều tại Hải Hà và Móng Cái. Tuy nhiên, sá sùng ở các xã đảo Quạn Lạn, Minh Châu của Vân Đồn mới là thơm ngon và nức tiếng hơn cả nhờ con to, dày mình và trắng đẹp.

Sá sùng dù nổi tiếng là thế, người dân tại đảo chủ yếu chỉ biết đến đặc sản này dưới một cái tên dân dã, đó là “mồi”. Những lão ngư gắn bó với đảo kể lại, sở dĩ sá sùng được dân địa phương gọi là mồi hay địa sâm, giun biển là bởi, sá sùng không chỉ là thực phẩm thượng hạng mà còn là mồi câu thay thế trong trường hợp ngư dân bị hết mồi. Được biết, loài giun biển này vừa dai lại có vị ngọt, mùi đặc sản đặc trưng vô cùng hấp dẫn.

Theo lời kể của những lão ngư gắn bó với đảo, sở dĩ được ngư dân địa phương goi là mồi bởi mồi hay còn được gọi là địa sâm hay giun biển là bởi, ngoài là thực phẩm thượng hạng, sá sùng còn được ngư dân đi câu dùng để thay thế mồi câu khi bất ngờ hết mồi. Loài giun biển này dai, có vị ngọt, mùi hải sản đặc trưng hấp dẫn.

Sá sùng khi làm mồi câu vừa thơm ngon, dai bền lại còn hút cá. Từ thời xa xưa, dân thuyền chài đã biết sử dụng sá sùng để làm mồi câu, cái tên “con mồi” cũng xuất phát từ đó.

Tuy nhiên, những lão ngư giàu kinh nghiệm nhất tại Minh Châu cũng không biết “mồi” này có từ bao giờ. Họ chỉ biết rằng, từ nhỏ đã thấy ông bà, cha mẹ mình đi đào “mồi”, đi câu cũng gọi là “mồi”. Có thể nói, “mồi” ở Minh Châu và tuyến đảo ở Vân Đồn chính là món quà của tạo hóa. “Mồi” còn gắn liền với những bãi, chương cát trắng, rộng lớn được nhô lên từ lòng biển với chiều rộng lên đến hàng cây số, được bồi đắp từ bao đời và kéo dài từ Cồn Trụi cho đến Vân Hải, đoạn giáp xã Quan Lạn (huyện Vân Đồn).

Sá sùng Minh Châu sinh sản rất nhanh, có lẽ nhờ môi trường sống vô cùng lý tưởng. Chất lượng sá sùng ở đây cũng thượng hàng, dày trắng, thơm ngọt và có mức giá đắt đỏ bậc nhất. Sá sùng được đào gần như quanh năm. Tuy nhiên để đào được thì phải có nghề, khỏe mạnh, nhanh tay nhanh mắt. Khi nước ròng sẽ dễ dàng đào được mồi hơn, tức là từ lúc thủy triều xuống và đào được khoảng 12-14 ngày/tháng.

Để bắt được sá sùng cần rất nhiều công phu, đó phải là những người dân lành nghề. Đi biển bắt sá sùng phải chờ cho con nước xuống rồi mới dùng mai để đào. Khi phát hiện những vệt cát đùn lên như những bông hoa trên cát thì đây chính là tổ sá sùng. Một khi xác định được tổ, người đào phải nhanh tay nhanh mắt, đưa nhanh cái mai đâm sâu xuống cát, nếu chậm một chút thì sá sùng sẽ chui sâu xuống cát không thể nào bắt được.

Theo thời gian, sá sùng ngày càng trở nên khan hiếm. Người giỏi nhất xã cũng chỉ đào được 1-2kg/ngày. Sá sùng loại ngon thường sẽ được bán khô và có giá dao động trong khoảng 3,7 -6 triệu/kg.

Khám phá món gỏi sá sùng lá mui biển, thơm ngon thượng hạng.

Sá sùng Minh Châu chính là đặc sản đầu bảng, có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon. Tuy nhiên, đặc sắc và lạ miệng nhất chính là món gỏi sá sùng, thể hiện được hết vị ngọt và giòn của thứ đặc sản biển này.

Chế biến món gỏi sá sùng không hề khó. Sá sùng tươi sẽ được sơ chế, lộn bỏ ruột và cát sạch sẽ ở trong ruột. Đặc biệt, cần chú ý bóc phần ruột li ti như một gân máu màu đỏ nhạt, nhìn nhỏ như đầu kim và chạy dọc thân sá sùng. Rửa lại bằng nước muối hạt và xếp lên đĩa, ướp qua đá lạnh để món ăn tươi giòn hơn.

Gỏi sá sùng được ăn với một số gia vị như: Khế chua, xoài xanh, dứa… sau đó được chấm tương ớt, xì dầu, mù tạt tùy theo khẩu vị của từng người. Để thêm vị khi chế biến món gỏi sá sùng không thể thiếu đi lá mui biển. Được biết, loại lá này có hình dạng cùng với thoảng mùi như lá mui ở trên bờ. Lá mui biển thường mọc nhiều ven biển, có bề mặt nhẵn, vị thơm, ăn giòn.

Lá mui biển không chỉ là yếu tố giúp gia tăng hương vị món ăn mà còn cân bằng, giúp thực khách không bị lạnh bụng khi ăn mà lại cảm thấy ngon miệng hơn. Sá sùng vốn là đặc sản thượng hạng. Trong khi đó, gỏi sá sùng lại càng đặc biệt bởi có hương vị rất đặc trưng, thơm và ngọt, dai giòn. Đưa vào miệng miếng gỏi sá sùng gói lá mui biển khiến thực khách có cảm giác yên tâm, thoải mái. Miếng sá sùng tươi, màu sắc trắng hồng, thoạt đầu hơi dai nhưng càng nhai sẽ càng giòn và càng ngọt. Lá mui có vị thơm giòn, cộng thêm vị chua chát của các loại gia vị, vị cay của mù tạt khiến món ăn càng thêm lôi cuốn.

➣➣➣ Xem thêm: Hàng bánh cuốn nhân thịt gà tại Hà Nội khiến cả khách Tây và khách Việt đều “mê như điếu đổ”