Khám phá Bắc Ninh

Kinh nghiệm tham quan Đền Đô – chốn linh thiêng cổ kính nổi tiếng tại Bắc Ninh

Bài viết luôn được cập nhật, vì vậy hãy nhấn tổ hợp Ctrl + D để bookmark trang này ở trình duyệt của bạn nhé!

Đền Đô – Bắc Ninh chính là khu di tích lịch sử nổi tiếng được nhiều người biết đến, nếu như bạn đang có ý định đến tham quan thì bài viết mà DulichToday tổng hợp ở dưới đây sẽ giúp bạn có được một chuyến đi vô cùng ý nghĩa.

1. Đền Đô ở đâu?

Đền Đô hay còn gọi là Cổ Pháp Điện, đền thờ Lý Bát Đế được xây dựng từ rất sớm vào thế kỷ XI trên khu đất phía nam hương Cổ Pháp thuộc địa phận làng Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh ngày nay. Theo như lời kể lại thì xưa kia ở trước cổng chùa có rừng Báng và dòng Tiêu Tương chảy qua. Chính vì thế mà nơi đây đã hội tụ được các nguyên khí, có thể là 8 đầu rồng và là nơi thích hợp để cho người dân dâng hương khói ở trong tương lai.

den do 4
Đền Đô hay còn gọi là Cổ Pháp Điện, đền thờ Lý Bát Đế được xây dựng từ rất sớm vào thế kỷ XI trên khu đất phía nam hương Cổ Pháp thuộc địa phận làng Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh. Ảnh sưu tầm

Khi mà vua Lý Công Uẩn lên ngôi về thăm quê, nhân dân làng Đình Bảng đã xây dựng được một ngôi đình lớn để đón vua. Khi vua mất thì Lý Thái Tông đã nối ngôi, cho sửa sang lại làm nơi thờ vua cha đồng thời cũng là nơi thờ các vua Lý sau khi mất.

Ngày nay thì ngôi chùa tọa lạc ở trên diện tích hơn 31.000m² và là kết quả của quá trình tôn tạo, mở rộng sau bao thăng trầm của lịch sử, sự tàn phá của chiến tranh. Mặc dù đã bị phá hủy gần như hoàn toàn nhưng Đền Đô vẫn giữ được hình dáng và kiến trúc ban đầu, là công trình kết hợp hài hòa giữa phong cách cung đình sang trọng và nghệ thuật dân gian rất gần gũi.

2. Đền Đô thờ ai?

Theo sử sách ghi lại, vào tháng 2 năm 1010, sau khi lên ngôi Lý Công Uẩn đã về quê Đình Bảng cưỡi thuyền rồng đi thăm các trưởng lão cũng như viếng lăng Thái Tổ. Dân làng dựng một ngôi đình lớn để có thể đón vua. Sau khi ông mất thì con là Lý Thái Tổ đã lên ngôi.’

Như thế, Đền Đô được biết đến với tên gọi quen thuộc là ngôi đền của các vị vua triều Lý. Trong một dịp về quê Đình Bảng mừng giỗ cha, ông đã sai người lập Đền Đô làm nơi thờ cha trên nền đình cũ để làm nơi đón khi ông trở về. Và đây cũng là nơi thờ các vị vua nhà Lý sau này. Vào ngày 3/3/1030, ngôi chùa đã được khởi công xây dựng.

den do 5
Thủy Đình được xây dựng ở trên mặt hồ bán nguyệt, rộng 5 gian và có 8 mái, 8 đao uốn cong. Đây chính là nơi mà các quan xưa ngồi xem múa rối nước. Ảnh sưu tầm

Sau này khi chùa được trùng tu nhiều lần qua các triều đại Lý, Trần và Lê. Lần trùng tu, mở rộng lớn nhất là vào năm thứ 3 đời vua Lê Kính Tông, tức năm 1602 với quy mô 21 hạng mục công trình cùng với bia ký ghi công đức các vua nhà Lý.

Đến năm 1952, thực dân Pháp sau khi xâm lược nước ta đã ném bom phá hủy hoàn toàn chùa. Năm 1989, ngôi chùa đã được khởi công xây dựng lại theo kiến trúc ban đầu. Đây chính là kết quả nghiên cứu của các nhà nghiên cứu lịch sử đã dày công tìm hiểu các di vật, tư liệu còn đang sót lại của ngôi chùa. Xét về cơ bản thì quần thể di tích Đền Đô hiện nay vẫn giống với kiến trúc xưa.

3. Tham quan Đền Đô vào thời gian thì đẹp?

Hàng năm từ ngày 14 đến ngày 16/3 âm lịch, người dân ở trong vùng lại long trọng tổ chức lễ hội Đền Đô nhằm mục đích kỷ niệm ngày vua Lý Công Uẩn lên ngôi vua và ban Chiếu dời đô. Đây chính là lễ hội lâu đời và đã trở thành một phần không thể nào thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân nơi đây.

Phần lễ được tổ chức rất trang trọng với lề trình thánh cũng như rước kiệu với hàng vạn người tham gia từ Chùa Đài cho đến Đền Đô, quãng đường dài khoảng 3km. Phần hội lại có phần vui nhộn hơn với nhiều trò chơi đặc sắc mang đậm nét văn hóa lễ hội như là chọi gà, đấu vật, thi thổi cơm niêu, thả chim bồ câu,…

den do 1
Ảnh sưu tầm

4. Di chuyển đến Đền Đô như thế nào?

Đền Đô chỉ cách Hà Nội khoảng 20km cho nên rất dễ dàng để cho bạn di chuyển đây. Bạn có thể tham khảo các cách di chuyển cụ thể như sau:

  • Cách 1: Xuất phát từ cầu Chương Dương, bạn sẽ đi theo lộ trình cầu Chương Dương – đường Nguyễn Văn Cừ – đường Hà Huy Tập – đường Trần Phú (Từ Sơn). Khi đến Từ Sơn thì bạn có thể sẽ thấy chỉ dẫn đền rẽ bên phải. Đi thẳng thêm một đoạn nữa sẽ đi đến được Đền Đô.
  • Cách 2: Từ cầu Vĩnh Tuy bạn sẽ di chuyển đến đường 5 rồi sau đó sẽ rẽ vào Quốc lộ 1A xuống Phủ Chẩn. Ở đây bạn sẽ rẽ trái theo hướng bảng chỉ dẫn là có thể đến được Đền Đô.
  • Cách 3: Bạn cũng có thể sử dụng xe buýt để làm phương tiện di chuyển đến Đền Đô. Ở Hà Nội, các tuyến xe buýt số 10, 54, 203 cũng đi qua Đền Đô.

5. Giờ mở cửa và giá vé ở Đền Đô như thế nào?

Đền Đô mở cửa đón du khách tham quan từ 7h00 – 17h00. Lịch hoạt động Đền Đô vào tất cả các ngày, bao gồm cả ngày lễ, tết từ thứ hai cho đến Chủ Nhật.

Đến thời điểm hiện tại, Đền Đô hay là đền Lý Bát Đế không thu vé tham quan. Và có lẽ đến với mỗi ngôi đền, ngôi chùa nào cũng thế, điều mà du khách không cần phải bận tâm đó chính là chi phí, là vé vào cửa hay phí dịch vụ. Đền Đô cũng thế, người đến có thể mang lòng nặng trĩu còn rất nhiều nỗi lo toan và bộn bề như rời đi với sự thanh thản, nhẹ nhõm.

6. Kiến trúc của Đền Đô như thế nào?

Được biết, kiến trúc Đền Đô chính là sự thừa kế của phong cách cung đình và dân gian. Hai phong cách kiến trúc này kết hợp với nhau một cách hài hòa với thiên nhiên tạo nên một không gian vô cùng thoáng đãng, đẹp mắt. Đây chính là một dự án không hề cứng nhắc. Quần thể di tích Đền Đô mặc dù khá rộng nhưng được chia thành các khu riêng biệt mang đến cho du khách những cảm nhận khác nhau đó là hậu cung trang nghiêm, chánh điện uy nghiêm và nhà nước thư thái, văn minh và yên tĩnh.

Bên cạnh đó, nơi đây còn hội tụ nghệ thuật kiến trúc vô cùng độc đáo của Việt Nam như là nghệ thuật điêu khắc đá các con vật như voi, rồng, lân, ngựa hay nghệ thuật chạm khắc gỗ: chạm lân, chạm rồng, chạm hoa văn trang trí. Nghệ thuật điêu khắc tượng thờ cũng như xây dựng hệ thống mái, cột đã đạt đến trình độ tinh xảo và đẹp mắt.

den do 9
Ngũ Long Môn chính là cổng vào của nội thành, sở dĩ có tên như thế là vì trên hai cổng đều được chạm khắc hình tượng năm con rồng vô cùng tinh xảo và sinh động. Ảnh sưu tầm

Tổng diện tích của khu di tích lịch sử này ghi nhận là 31.250m2, bao gồm 21 công trình lớn nhỏ và được chia thành hai khu vực nội thành lẫn ngoại thành. Tất cả những công trình này đều được xây dựng vô cùng công phu, chạm khắc cũng như sơn phết vô cùng tỉ mỉ.

Ngôi đền cổ kính đã nhuốm màu thời gian, không gian thoáng đãng với hương thơm thoang thoảng trong gió. Và trong không gian tĩnh mịch, ngôi đền này hiện lên uy nghiêm bao gồm 2 khu vực chính ở nội thành và ngoại thành. Đại Nội bao gồm các công trình như Hậu cung – đây chính là nơi đặt ngai cũng như bài vị của 8 vị vua thời Lý; nhà chuyên bông gồm 8 phòng ghép; nhà bia, nhà ngựa,… còn ở bên trái chánh điện đó là Miếu Vua Bà (Miếu Rồng) thờ Lý Chiêu Hoàng. Ngoài thành sẽ có Thủy Đình, Văn Chỉ, Võ Ca, Văn Miếu, Nhà Khách, Nhà Kho, Miếu Vua Bà. Đền Đô còn thờ các vị thần, võ tướng thời Lý đã có công giúp vua dựng nước và giữ nước.

6.1. Khu vực bên trong Đền Đô

Khu đô thị ghi nhận tổng diện tích là 4.320 m2 được thiết kế theo phong cách “nội công ngoại quốc”. Khu này có bao gồm Ngũ Long Môn, Chánh điện, nhà bia, nhà chuyển tế. Ngũ Long Môn chính là cổng vào của nội thành, sở dĩ có tên như thế là vì trên hai cổng đều được chạm khắc hình tượng năm con rồng vô cùng tinh xảo và sinh động. Trung tâm của nội điện đó là chánh điện. Trong chánh điện có Phương đình hay còn gọi là nhà vuông, nhà Tiền tế, Pháp đường cổ kính.

Phương Đình rộng 70m2 được xây 3 gian, 8 mái. Nhà Tiền tế có 7 phòng rộng khoảng 220m2. Đây chính là nơi thờ vua Lý Thái Tổ còn bên trái là chính điện treo tấm biển Chiếu dời đô của vua Lý Thái Tổ với đúng 214 chữ, tương ứng với 214 năm trị vì của 8 vị vua nhà Lý. Bên phải đó là tấm biển đề bài thơ “Nam Quốc Sơn Hà Nam Đế cư”. Ở chính giữa bàn thờ có tượng hai người mặc áo bào đen binh lính thời Lý và được chạm khắc vô cùng sinh động, có đủ yên, dây cương đồng, áo giáp, lục lạc.

den do 8
Cổ Pháp điện bao gồm 7 gian, rộng 180m2 chính là nơi đặt ngai thờ, bài vị cũng như tượng của 8 vị vua nhà Lý. Ảnh sưu tầm

Còn dinh thự kiểu Pháp có 7 gian, rộng 180m2. Đây chính là nơi đặt ngai vàng, bài vị cùng 8 vị vua của nhà Lý. Gian giữa thờ vua Lý Công Uẩn, Lý Thái Tông, ba gian ở bên trái thờ Lý Nhân Tông, Lý Huệ Tông, Lý Anh Tông còn ba gian bên phải thờ Lý Thánh Tông, Lý Cao Tông, Lý Thần Tông.

Đình được xây dựng theo kiểu chồng diêm, có 8 mái, 8 đao cong mềm mại bao gồm nhà thờ, nhà để kiểu và nhà thờ ngựa. Còn phía Đông của chùa có nhà bia – nơi đây đặt Cổ Pháp Điện Tạo Bi. Tấm bia này là do tiến sĩ Phùng Khắc Khoan soạn và khắc năm 1605, dài 17cm, rộng 103cm, cao 190cm. Tấm bia này đã ghi lại sự kiện lịch sử nhà Lê xây dựng lại đền thờ cũng như ghi công đức của các vị vua nhà Lý.

Đáng chú ý, Đền Đô còn sở hữu cho mình cuốn thư pháp gốm sứ Bát Tràng lớn nhất Việt Nam. Cuốn thư này nằm ở gian bên phải, rộng hơn 8m và cao 3,5m, chạm nổi chữ Hán, toàn bộ chữ được tráng men xanh Bát Tràng với diện tích là 6m2. Bộ chữ này do một lớp Hán Nôm ở Hương Nam, Hà Nội sáng tạo và nét chữ do gia đình ông Phạm Xuân Hòa gắn.

den do 10
Nhà Văn Chỉ với khuôn viên 720m2 có nhà Tiền đường rộng 5 gian, 4 mái và 4 hàng cột lim nằm ở bên phải đền thờ chính và ngay ở cổng vào Đền Đô. Ảnh sưu tầm

6.2. Khu vực bên ngoài Đền Đô

Ở khu vực ngoài thành bao gồm các công trình như Thủy đình, Văn chỉ, Võ ca, Nhà tế lễ, Nhà khách, Nhà kho, Miếu Vua Bà. Thủy Đình được xây dựng ở trên mặt hồ bán nguyệt, rộng 5 gian và có 8 mái, 8 đao uốn cong. Đây chính là nơi mà các quan xưa ngồi xem múa rối nước. Hồ hình bán nguyệt thông với ao Cả trên, ao Cả dưới và sông Tiêu Tương cũ.

Nhà văn thì nằm ở bên trái nội thành bao gồm 3 gian, rộng 100m, kiến trúc theo kiểu chồng diêm. Đây chính là nơi thờ các vị quan có công với nhà Lý như là Tô Hiến Thành, Lý Đạo Thành.

Còn nhà võ nằm bên phải nội thành, kiến trúc giống như nhà văn. Đây chính là nơi thờ các quan văn võ có công với nhà Lý như là Lý Thường Kiệt, Lê Phụng Hiểu, Đào Cam Mộc.

den do 7
Bức Thiên đô chiếu (Chiếu dời đô) của vua Lý Thái Tổ với 214 chữ Hán được làm bằng gốm Bát Tràng ở Đền Đô. Ảnh sưu tầm

7. Lễ hội Đền Đô diễn ra thời điểm nào?

Mỗi năm, lễ hội Đền Đô là một trong những lễ hội linh đình nhất ở Bắc Ninh, được tổ chức vào ngày 14,15,16 tháng 3 âm lịch. Lễ hội đền Đô tổ chức nhân dịp kỷ niệm ngày vua Lý Công Uẩn lên ngôi và ban chiếu dời đô. Đây chính là lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc. Mỗi năm, cứ vào mùa lễ hội Đền Đô, nhân dân Bắc Ninh hay cả những người dân ở tỉnh ngoài đều kéo đến rất đông để xem lễ hội.

Ở trong lễ hội có lễ trình thánh, rước kiệu long trọng. Trong đám rước có hàng vạn người tham gia từ chùa Kim Đài đến Đền Đô (dài khoảng 3km). Dẫn đầu đoàn rước đó là một đoàn tướng võ, đóng khố và cởi trần, tay cầm chùy đồng cùng rất nhiều quân sĩ kéo theo.

le hoi 3
Lễ hội Đền Đô là một trong những lễ hội linh đình nhất ở Bắc Ninh, được tổ chức vào ngày 14,15,16 tháng 3 âm lịch nhân dịp kỷ niệm ngày vua Lý Công Uẩn lên ngôi và ban chiếu dời đô. Ảnh sưu tầm

Sau quân sĩ chính là 100 người khiêng kiệu mặc áo đỏ và đội mũ đen. Kiệu đầu tiên chính là kiệu Thánh Mẫu với 18 nữ tướng theo sau. Đi theo sau đó là kiệu Bát Đế. Mỗi kiệu sẽ có một con ngựa và 16 nam tướng mặc áo đỏ. Đi theo sau đó là một đoàn người mặc lễ phục, hương lão cũng như dân làng. Một hàng người cầm cờ phất phới và tiếng trống đánh vang trời, đúng với tinh thần của lễ hội dân gian ở Việt Nam.

Khi kết thúc phần lễ và đến với phần hội, phần hội của Đền Đô có rất nhiều những trò chơi đặc sắc như là đấu vật, chọi gà, thả chim bồ câu, thi thổi cơm niêu,… rất thú vị.

8. Những địa điểm tham quan khác gần Đền Đô

Khi đến tham quan Đền Đô thì bạn cũng có thể đi tham quan cụm di tích lịch sử văn hóa ở trên quê hương nhà Lý, cụ thể:

  • Chùa Dận: Còn có tên gọi khác đó là Cổ Pháp Tự hay Chùa Ứng Thiên Tâm – đây chính là nơi vua Lý Công Uẩn ra đời.
  • Chùa Kim Đài (tức là Quỳnh Lâm tự): Ngôi chùa này nằm ở xóm Xuân Đài, làng Đình Bảng, huyện Từ Sơn. Đây là một trong những ngôi chùa cổ nhất tại Việt Nam. Đây cũng chính là nơi mà vua Lý Thái Tổ từng làm chú tiểu.
  • Thọ lăng Thiên Đức (hay còn được gọi là Cấm địa Dơn lăng): Đây chính là nơi yên nghỉ của các vua triều Lý. Bên cạnh 8 lăng thờ còn có lăng của Lý Thánh Mẫu Minh Đức Hoàng Thái Hậu Phạm Thị (là mẹ của vua Lý Công Uẩn) và lăng Nguyên Phi Ỷ Lan, lăng Lý Chiêu Hoàng.
  • Đình Bảng (hay có tên Nôm là đình Báng): Đây chính là ngôi chùa nằm ở làng Đình Bảng thuộc xã Từ Sơn. Ngôi chùa này được xây dựng vào đầu thế kỷ 18 thờ các vị thành hoàng bao gồm Cao Sơn đại vương và Thủy Bá đại vương, Bách Lệ đại vương. Cũng theo đó, đền cùng chính là nơi thờ tự của 6 vị có công lập làng vào thế kỷ XV.
  • Chùa Giỏ (tức là Quang Đổ tự): Đây chính là nơi có nhiều người thường đến để cầu phúc. Ngôi chùa được lập nên cụ Tự Thiện Đạo, thủy tổ của họ Nguyễn Tiến tại thôn Thượng xây dựng. Cho đến thời điểm hiện tại, ngôi chùa này đã có tuổi đời hơn 400 năm.

8. Tham quan Đền Đô thì ăn gì?

Bánh khúc làng Diềm

Khi đến với Đền Đô thì bạn không nên bỏ qua món bánh khúc làng Diềm. Bánh của làng Diềm được chế biến từ rau khúc mọc venh bụi chứ không dùng bột có sẵn. Cũng nhờ thế mà bánh có vị bùi của lá khúc và ngậy béo của nhân đỗ thịt.

banh khuc
Bánh khúc làng Diềm – Bắc Ninh. Ảnh sưu tầm

Bánh đa kế

Đây là món ăn được du khách khắp nơi ưa chuộng khi về tham quan Đền Đô. Bánh đa kế nướng lên thơm nức, ăn có vị bùi của hạt mè, hạt lạc và lại có vị đậm đà của lớp gạo ngon. Bánh này có giá thành khá rẻ cho nên có thể vừa ăn vừa mua về làm quà cho gia đình và bạn bè.

Bánh tẻ làng Chờ

Đây là món bánh dẻo ngon mà không hề nhão, nát. Bánh có độ giòn lại vừa có vị đậm, vị béo của nhân với sự nồng nàn của mùi lá. Chắc chắn một điều rằng bánh ở đây không thể lẫn lộn với món bánh tẻ nào khác.

9. Du khách thập phương khi đi tham quan Đền Đô ở đâu?

Bởi vì Đền Đô ở rất gần với Hà Nội cho nên hầu như du khách đến đây sẽ đi về trong ngày. Tuy nhiên, nếu như bạn muốn ở lại trải nghiệm qua đêm ở Từ Sơn Bắc Ninh thì đây có thể tham khảo những cái tên dưới đây:

Tên khách sạn Địa chỉ Giá tham khảo
Jungle House Homestay Từ Sơn, Tiên Du, Bắc Ninh 2.800.000 – 4.000.000 đồng/đêm.
Zen villa Thôn Kiều, xã Hiên Vân, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh Khoảng 2.288.000 đồng/4h
Rosana Apartment 16 Bùi Xuân Phái, phường Kinh Bắc, Bắc Ninh 495.000 – 620.000 đồng/đêm
Queen homestay 85 Nguyễn Đăng Đạo, Đại Phúc, Bắc Ninh. Giá Từ 380.000 đồng/đêm
Asia Apartment Hotel Bac Ninh 27N10 Lý Nhân Tông, quận Võ Cường, TP. Bắc Ninh Từ 450.000 đồng/đêm

10. Lưu ý khi đi tham quan Đền Đô

Đối với việc chiêm bái, khi đến những nơi linh thiêng như đền chùa thì sẽ có một vài điều bỏ túi mà bạn cần phải lưu ý để có thể giữ gìn không gian thanh tịnh, trang nghiêm và Đền Đô cũng không ngoại lệ. Khi đến đây, bạn nên lưu ý những điều sau:

  • Bạn nên chuẩn bị trang phục dài tay lịch sự, tránh những bộ đồ quá ngắn hay là hở hang phản cảm.
  • Khi đến thắp hương hay dâng lễ thì bạn nên chuẩn bị trước và dâng theo sự chỉ dẫn của người phụ trách ở trong đền.
  • Có nhiều du khách có thói quen rải tiền lẻ hay là kẹp tiền vào các tượng thời, tuy nhiên đây cũng chính là hành động không được khuyến khích. Nếu như bạn muốn gửi lại tiền công đức cho đền thì hãy quyên góp vào hòm công đức cho giọt dầu và tu sửa đền nhé.
  • Nếu là chuyến đi trong ngày thì du khách không nên mang quá nhiều tài sản có giá trị khi tham gia vào lễ hội đền đầu năm, lúc này thì khách thập phương đổ về rất đông nên không tránh khỏi việc va chạm rơi đồ hoặc là bị kẻ xấu trộm cắp.
  • Du khách cũng nên tắt chuông điện thoại, bỏ giày dép ở bên ngoài trước khi vào lễ, hạn chế nói to và làm ồn tránh ảnh hưởng đến những người khác.
den do 6
Khi tham quan Đền Dô, bạn nên chuẩn bị trang phục dài tay lịch sự, tránh những bộ đồ quá ngắn hay là hở hang phản cảm. Ảnh sưu tầm

Trên đây là một vài thông tin mà DulichToday tổng hợp về Đền Đô mà bạn có thể tham khảo. Đền Đô chính là nơi bảo tồn cũng như có giá trị nghệ thuật rất lớn. Khi đến với nơi này, bạn như đang lạc vào không gian cổ kính và cảm nhận được trọn vẹn văn hóa, lịch sử của triều đại hưng thịnh một thời. Khi đến đây bạn đừng quên thắp những nén nhang để tỏ lòng biết ơn cũng như cầu nguyện may mắn và bình an, hạnh phúc!

3.3/5 - (3 bình chọn)

Tiếc gì 1 like cho thông tin hữu ích!

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button