Ẩm thực Bắc Ninh – Ẩm thực truyền thống độc đáo

Bắc Ninh không chỉ vang danh là một vùng đất cổ, “thủ phủ” của nền văn minh lúa nước trước kia, mà còn nức tiếng với một nền ẩm thực Bắc Ninh đa dạng, trong đó các món ăn truyền thống luôn chiếm giữ vai trò chủ đạo.

1. Ẩm thực Bắc Ninh – nền ẩm thực của vùng đất cổ

• Bắc Ninh là một tỉnh nằm trong khu vực Đồng bằng sông Hồng. Với lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, đặc biệt từng giữ vai trò là trung tâm của Kinh Bắc xưa, Bắc Ninh được xem là một vùng đất cổ kính có bề dày văn hóa, lịch sử lâu đời. Bắc Ninh từ lâu đã nổi tiếng với nhiều làn điệu dân ca quan họ ngọt ngào, nhiều lễ hội đặc sắc, hệ thống trăm làng nghề đồ sộ… Và đặc biệt hơn, vùng đất này còn thu hút nhiều người bởi một nền ẩm thực Bắc Ninh phong phú.
• Bắc Ninh có rất nhiều món ăn ngon. Đa phần các món ăn ngon, nhất là đặc sản Bắc Ninh đều được chế biến từ các nguyên phụ liệu dân dã được nuôi trồng ngay tại Bắc Ninh. Các đặc sản Bắc Ninh thường là những món ăn gia truyền đã truyền lại từ đời nay sang đời khác. Hầu như các làng ở Bắc Ninh đều có món đặc sản riêng. Mỗi món đặc sản tuy mang hương vị khác nhau, song vẫn sở hữu một đặc điểm chung đó là sắc thái đặc trưng của ẩm thực đất Bắc Ninh.

2. Những món ăn ngon trong nền ẩm thực Bắc Ninh

a, Cháo thái Đình Tổ

• Cháo thái Đình Tổ là một món ăn nổi tiếng của làng Đình Tổ nói riêng và Bắc Ninh nói chung. Cách nấu của cháo thái Đình Tổ rất đặc biệt, không nấu trực tiếp bằng hạt gạo như thông thường. Thay vào đó, nguyên liệu nấu cháo là bột gạo nhào với nước vo rồi lần lượt được thái nhỏ cho vào nồi. Nước nấu cháo cũng có điểm khác, thường được nấu từ nước ngọt do ninh thịt.
• Cháo thái Đình Tổ có hương vị khá lạ, nhưng rất ngon. Để làm dậy thêm mùi thơm của cháo, người ta thường cho thêm tiêu và hành. Mang dấu ấn dân dã và nét đặc trưng địa phương, món cháo thái Đình Tổ đã góp phần quan trọng tạo nên sự phong phú cho ẩm thực Bắc Ninh.

b, Thịt chuột ép lá chanh Đình Bảng

• Làng Đình Bảng, Bắc Ninh từ thủa xa xưa đã được nhiều người biết đến với món thịt chuột đồng, nhất là chuột đồng ép lá canh. Thịt chuột đồng mềm, ngọt và có vị hơi giống thịt gà. Với món chuột ép lá canh của làng Đình Bảng, thịt chuột không chỉ khử đi mùi tanh mà càng thơm hơn khi được hương lá chanh quyện thấm vào.

• Theo một số người lớn tuổi tại làng Đình Bảng chia sẻ, chuột đồng ép lá chanh chỉ ngon, mà còn rất lành tính, có công dụng chữa bệnh như giảm đau. Hiện nay, thịt chuột ép lá chanh là một trong các món ăn của ẩm thực Bắc Ninh được nhiều người dân địa phương lẫn khách du lịch ưa thích nhất.

c, Nem làng Bùi Xá

• Làng Bùi Xa thuộc địa phần huyện Thuận Thành, Bắc Ninh. Nơi đây có nghề truyền thống làm nem từ hơn trăm năm. Trải qua thăng trầm lịch sử, nghề làm nem làng Bùi Xá vẫn được giữ gìn đến hôm nay, góp phần đem đến cho vùng đất ẩm thực Bắc Ninh thêm một đặc sản thơm ngon, mang đậm đặc trưng vùng miền. Nguyên liệu chính của nem làng Bùi Xá là mỡ gáy cùng thăn của lợn ỉ đen.

• Chiếc nem được bao bọc bên ngoài bằng lá sung. Vị của nem khá vừa ăn nên không cần dùng thêm nước chấm, nhưng nếu muốn kích thích vị giác, bạn có thể ăn cùng tương ớt.

d, Bánh khúc làng Diềm

Làng Diềm là một ngôi làng nhỏ nằm bên bờ phải sông Cầu, huyện Yên Phong, Bắc Ninh. Bánh khúc làng Diềm là một loại bánh đặc sản độc đáo trong ẩm thực Bắc Ninh. Bánh khúc được làm từ rau khúc nếp. Phần nhân bánh thường gồm đỗ, thịt mỡ và thêm ít hạt tiêu. Ngoài ra còn một loại nhân khác là nhân hành gồm có hành khô, tiêu, thịt ba chỉ, mộc nhĩ… Bánh khúc làng Diềm có vị mặn, béo và khá bùi.

e, Bánh phu thê làng Đình Bảng

Danh tiếng bánh phu thê làng Đình Bảng có lẽ đã khá quen thuộc và được nhiều người biết đến. Bánh phu thê được gói trong lá dong. Nhân bánh gồm đỗ, hạt sen… cho vị béo, bùi và ngọt. Sỡ dĩ bánh phu thê có được màu sắc vàng óng là do dùng nước quả trong công đoạn nhào bột. Đây là màu tự nhiên không gây hại như các loại phẩm màu. Bánh phu thê làng Đình Bảng được xem là đặc sản của ẩm thực Bắc Ninh. Hầu như ai khi đến Bắc Ninh cũng thử qua một vài chiếc bánh phu thê và mua về làm quà biếu tặng người thân, bạn bè…

Ngoài các món đặc sản đã quá nổi tiếng trên, tỉnh Bắc Ninh còn có nhiều đặc sản hấp dân không kém như bún làng Tiền, tương làng Đình Tổ, cỗ chay làng Đào Xá, bánh tẻ làng Chờ… Hầu như ở mỗi làng, mỗi vùng của Bắc Ninh đều có những món ăn ngon riêng, mang trọn cái hồn, của làng của vùng ấy và cả cái tinh thần của ẩm thực Bắc Ninh.